Άρθρο στην εφημερίδα “ΤΑ ΝΕΑ”
Η γοητεία της αλπραζολάμης (Xanax) έγκειται στην ταχεία ανακούφιση που προσφέρει από το άγχος. Ωστόσο, αυτή η άμεση παρηγοριά μπορεί να είναι απατηλή γιατί ανοίγει το δρόμο σε μια ύπουλη και δύσκολη εξάρτηση. Οι επιστημονικές έρευνες υπογραμμίζουν τους κινδύνους που συνδέονται με τη μακροχρόνια χρήση της αλπραζολάμης, συμπεριλαμβανομένης της γνωστικής εξασθένησης. Οι χρήστες βενζοδιαζεπινών – της οικογένειας φαρμάκων όπου ανήκει η αλπραζολάμη – παρουσιάζουν αξιοσημείωτα ελλείμματα στην ταχύτητα επεξεργασίας πληροφοριών, στην οπτικοχωρική δεξιότητα και στις ικανότητες λεκτικής μάθησης (Barker, Greenwood, Jackson, & Crowe, 2004). Αυτές οι γνωστικές διαταραχές, ανεπαίσθητες στην αρχή, μπορούν να διαβρώσουν ύπουλα την ποιότητα ζωής επηρεάζοντας τις σχέσεις, την επαγγελματική απόδοση και τη δυνατότητα πλήρους συμμετοχής στον κόσμο.
Επίσης, παρατηρείται με τον καιρό μειωμένη ψυχοκινητική απόδοση, που σημαίνει αυξημένο κίνδυνο ατυχημάτων, ιδίως κατά την οδήγηση όπου ακόμη και η καθυστέρηση ενός χιλιοστού του δευτερολέπτου στο χρόνο αντίδρασης μπορεί να έχει ολέθριες συνέπειες. Η παραπλανητική ηρεμία της αλπραζολάμης συγκαλύπτει αυτή τη σταδιακή άμβλυνση των αντανακλαστικών και των κινητικών δεξιοτήτων, οδηγώντας σε ένα παράδοξο όπου κάποιος αναζητά την ασφάλεια στο φάρμακο αλλά καταλήγει δυνητικά σε επικίνδυνα σενάρια της καθημερινότητας.
Ωστόσο, η σημαντικότερη χρόνια επίπτωση είναι μάλλον η διαιώνιση των αρχικών συμπτωμάτων του άγχους, της διάθεσης και των διαταραχών του ύπνου, για τα οποία συνταγογραφήθηκε εξαρχής. Αυτό οφείλεται στην ανοχή του οργανισμού για το φάρμακο, καθώς με τον εγκλιματισμό στην παρουσία της αλπραζολάμης απαιτούνται υψηλότερες δόσεις με τον καιρό για να επιτυγχάνεται το ίδιο θεραπευτικό αποτέλεσμα. Μοιραία πολλοί υποχρεώνονται να αυξάνουν τη χρήση επειδή επιστρέφουν τα αρχικά συμπτώματα μαζί με μία ποικιλία από καινούργια (Long, 2020) κι έτσι εγκλωβίζονται σε έναν φαύλο κύκλο από τον οποίο είναι όλο και πιο δύσκολο να ξεφύγουν.
Την ίδια στιγμή, αρκετοί ασθενείς δυσκολεύονται στην απεξάρτηση εξαιτίας όχι μόνο των έντονων στερητικών συμπτωμάτων, αλλά και από την ανασφάλεια ότι δεν θα έχουν προστασία απέναντι στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Θεωρούν λανθασμένα την αλπραζολάμη ως σανίδα σωτηρίας, ή ως φάρο σταθερότητας στην ταραχή της ζωής. Αυτό κοστίζει επιπλέον στην αυτοπεποίθησή τους ότι μπορούν να τα καταφέρουν χωρίς ένα χάπι στην τσέπη τους.
Απεξάρτηση από το Xanax
Για τους περισσότερους ανθρώπους που έχουν υπερβεί την ενδεικνυόμενη χρήση (που δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερη του ενός μηνός εφόσον αυτό το φάρμακο λαμβάνεται συστηματικά), η απομάκρυνση απαιτεί προσεκτικούς χειρισμούς με εξειδικευμένη καθοδήγηση. Η βιαστική ελάττωση ή η απότομη διακοπή είναι επικίνδυνη και μπορεί να εξαπολύσει μια δίνη στερητικών συμπτωμάτων, από το άγχος και την αϋπνία μέχρι τις επιληπτικές κρίσεις (Smith & Randall, 2022).
Χρειάζεται ένα σχολαστικά δομημένο σχέδιο απεξάρτησης που περιλαμβάνει τη σταδιακή μείωση της δόσης, κατά περίπτωση με χρήση ενός υποκατάστατου φαρμάκου. Ο σκοπός εδώ είναι να επιτραπεί στο μυαλό και στον υπόλοιπο οργανισμό να προσαρμοστούν ομαλά στην απουσία της ουσίας. Μολονότι η ασφαλής απομάκρυνση της αλπραζολάμης (όπως και κάθε άλλης βενζοδιαζεπίνης) μπορεί να διαρκέσει πάρα πολλές εβδομάδες, με την κλινική εμπειρία μου εκτιμώ ότι αυτό είναι ένα επιβεβλημένο διαζύγιο για να έχει κανείς την πραγματική ευκαιρία να αναρρώσει από τις διαταραχές του άγχους.
