Η χρόνια χρήση βενζοδιαζεπινών (όπως  Xanax, Lexotanil, Tavor ή Dorm, Clonotril, κα.) και υπνωτικών φαρμάκων (όπως  Silnox, Imovane), αν και προσφέρει ανακούφιση από το άγχος και την αϋπνία τον πρώτο καιρό, οδηγεί συνήθως σε μια σειρά σημαντικών προβλημάτων, που περιλαμβάνουν την επιδείνωση των ψυχικών συμπτωμάτων.

Παρά την αρχική τους αποτελεσματικότητα, η μακροχρόνια χρήση τους αυξάνει την ανοχή του οργανισμού για αυτά, καθιστώντας αναπόφευκτη τη λήψη μεγαλύτερων δόσεων για την επίτευξη του ίδιου αποτελέσματος.

Αυτό μοιραία οδηγεί σε εξάρτηση και εθισμό. Επιπλέον, η απότομη διακοπή ή η μείωση της δόσης μπορεί να προκαλέσει σοβαρά συμπτώματα στέρησης. Περιλαμβάνουν αυξημένο άγχος, κατάθλιψη, ακόμη και σπασμούς, και μπορεί να μην είναι άμεσα αντιληπτά ως συσχετιζόμενα με τη μείωση ή τη διακοπή. Δεν είναι λίγες οι φορές που τέτοια συμπτώματα παρεξηγούνται ως πραγματική ανάγκη για το φάρμακο. Εμπλέκουν δυστυχώς έναν άνθρωπο σε ένα δύσκολο φαύλο κύκλο, που κάνει την αντιμετώπιση της αρχικής διαταραχής πιο δύσκολη.

Προκλήσεις της χρόνιας χρήσης

• Εξάρτηση και εθισμός: Η μακροχρόνια χρήση μπορεί να οδηγήσει σε σωματική και ψυχολογική εξάρτηση.
• Ανοχή: Με την πάροδο του χρόνου, απαιτούνται μεγαλύτερες δόσεις για να επιτευχθεί το ίδιο αποτέλεσμα.
• Συμπτώματα στέρησης: Η διακοπή της χρήσης μπορεί να προκαλέσει σοβαρά συμπτώματα στέρησης, όπως άγχος, αϋπνία και σπασμούς.
• Ψυχικές διαταραχές: Αυξημένος κίνδυνος κατάθλιψης, άγχους και γνωστικών δυσλειτουργιών.
• Σωματικά προβλήματα: Προβλήματα ισορροπίας, πτώσεις, και αυξημένος κίνδυνος τροχαίων ατυχημάτων.

Συμπτώματα

• Ψυχολογικά: Άγχος, κατάθλιψη, ευερεθιστότητα, και ψυχοκινητική διέγερση.
• Σωματικά: Τρόμος, μυϊκές συσπάσεις, αυπνία, υπερπυρεξία και εφιδρώσεις.
• Νοητικά: Διαταραχές μνήμης, δυσκολία συγκέντρωσης, και σύγχυση.

Επιλογές Απεξάρτησης

Σταδιακή Μείωση Δόσης (Tapering)

• Μείωση της δόσης σταδιακά βάσει προσαρμοσμένου προγράμματος, συνήθως με υποκατάστατο και με τακτική ψυχιατρική επίβλεψη ώστε να ελαχιστοποιηθούν τα συμπτώματα στέρησης.

Ιατρική Υποστήριξη:

• Φαρμακευτική Αγωγή: Χρήση φαρμάκων για τη διαχείριση των συμπτωμάτων στέρησης.
• Ιατρική Παρακολούθηση: Τακτική αξιολόγηση και προσαρμογή της θεραπείας από επαγγελματία υγείας.

Ψυχοθεραπεία

• Γνωσιακή-Συμπεριφορική Θεραπεία (CBT): Βοηθά στην αντιμετώπιση του άγχους και άλλων ψυχολογικών θεμάτων χωρίς φάρμακα.
• Υποστηρικτική Ψυχοθεραπεία: Παρέχει συναισθηματική υποστήριξη και στρατηγικές για τη διαχείριση της στέρησης.

Εναλλακτικές Θεραπείες:

• Τεχνικές Χαλάρωσης: Διαλογισμός, γιόγκα και άλλες πρακτικές για τη διαχείριση του άγχους.
• Συμπληρώματα Διατροφής: Ορισμένα συμπληρώματα μπορεί να βοηθήσουν στη διαχείριση των συμπτωμάτων στέρησης.

Η συνεχιζόμενη εξάρτηση από ηρεμιστικά και υπνωτικά φάρμακα δεν αποτελεί βιώσιμη λύση για την αντιμετώπιση διαταραχών όπως το άγχος και η κατάθλιψη, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές παρενέργειες και επιπλοκές. Η μακροχρόνια χρήση αυτών των φαρμάκων προκαλεί ανοχή, με αποτέλεσμα οι ασθενείς να χρειάζονται ολοένα και υψηλότερες δόσεις για να επιτύχουν το ίδιο αποτέλεσμα, αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο εθισμού και υπερδοσολογίας. 

Επιπλέον, η συνεχιζόμενη χρήση συνήθως  επιδεινώνει τα συμπτώματα που αρχικά προσπαθούσαν να ανακουφίσουν αυτά τα φάρμακα, όπως την αίσθηση κόπωσης, την ανησυχία, την ψυχοκινητική επιβράδυνση και τις διαταραχές του ύπνου. Με τη σταδιακή απομείωση της δόσης και την υποστήριξη ενός ολοκληρωμένου θεραπευτικού προγράμματος, οι ασθενείς μπορούν να επανακτήσουν τον έλεγχο της ζωής τους και να βρουν πιο υγιείς και αποτελεσματικούς τρόπους διαχείρισης του άγχους και της κατάθλιψης.

Στο ιατρείο μας προσφέρουμε ένα εξειδικευμένο πρόγραμμα απεξάρτησης από ηρεμιστικά και υπνωτικά φάρμακα, σχεδιασμένο να βοηθήσει τους ανθρώπους να επανακτήσουν την υγεία και την αυτονομία τους με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα. Το πρόγραμμα αυτό βασίζεται στη σταδιακή απομείωση της δόσης των φαρμάκων, η οποία γίνεται με αυστηρή επίβλεψη. Με την ενσωμάτωση υποκατάστατων φαρμάκων κατά τη διάρκεια της μείωσης, μπορούμε να ελαχιστοποιήσουμε τα συμπτώματα στέρησης και να στηρίξουμε τους ασθενείς στη διαδικασία της απεξάρτησης.

Σε συνδυασμό με τη φαρμακευτική υποστήριξη, το πρόγραμμά μας περιλαμβάνει και ψυχολογική θεραπεία που επικεντρώνεται στις βαθύτερες αιτίες της εξάρτησης. Μέσα από ατομικές συνεδρίες, οι ασθενείς αποκτούν τα εργαλεία και τις δεξιότητες που χρειάζονται για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις και να αποτρέψουν τις υποτροπές. Η προσέγγισή μας είναι ολιστική, αναγνωρίζοντας ότι η εξάρτηση επηρεάζει πολλαπλές πτυχές της ζωής των ανθρώπων και απαιτεί μια συνολική αντιμετώπιση για την επίτευξη μακροπρόθεσμης ανάρρωσης και βελτίωσης της ποιότητας ζωής.

Βιβλιογραφία:

• Ashton, H. (2005). The diagnosis and management of benzodiazepine dependence. Current Opinion in Psychiatry, 18(3), 249-255. 

• Lader, M. (2012). Benzodiazepine harm: how can it be reduced? British Journal of Clinical Pharmacology, 77(2), 295-301.

• Nutt, D. J., & Malizia, A. L. (2001). New insights into the role of the GABA(A)-benzodiazepine receptor in psychiatric disorder. The British Journal of Psychiatry, 179(5), 390-396. 

• Rickels, K., & Rynn, M. (2013). Pharmacotherapy of generalized anxiety disorder. Journal of Clinical Psychiatry, 62(2), 23-29. 

• Voshaar, R. C., Gorgels, W. J., Mol, A. J., van Balkom, A. J., van de Lisdonk, E. H., van den Hoogen, H. J., … & Zitman, F. G. (2003). Tapering off benzodiazepines in long-term users with or without group cognitive-behavioural therapy: three-condition, randomised controlled trial. The British Journal of Psychiatry, 182(6), 498-504.