Γραφεί ο Δημήτρης Παπαδημητριάδης, ψυχίατρος – ψυχοθεραπευτής.
Ο ιός SARS-CoV-2 και η ίωση Covid-19 που προκαλεί είναι μια τεράστια πρόκληση για τους ανθρώπους με διαταραχές άγχους και ιδιαίτερα για εκείνους που βρίσκονται στο ιδεοψυχαναγκαστικό φάσμα. Έχει σημασία να θυμάστε ότι δεν έχετε κανένα λόγο να υποχωρήσετε στη μεγάλη και συνεχιζόμενη προσπάθεια που κάνετε για την παρεμπόδιση των καταναγκασμών σας.
Η προστασία από τον ιό SARS-CoV-2 απαιτεί μία πολύ συγκεκριμένη διαδικασία, την οποία είναι σκόπιμο να διαχειριστείτε ως μία ξεχωριστή και περιορισμένου εύρους λειτουργία σας. Μπορεί και πρέπει να είναι εντελώς περιχαρακωμένη και οριοθετημένη. Δεν χρειάζεται να επηρεάσει κανένα άλλο επίπεδο της καθημερινής συμπεριφοράς σας.
Παρ΄όλα αυτά, δεν παύει να απαιτεί από εσάς μια περισσότερο ειδική διαχείριση σε σύγκριση με τον μέσο άνθρωπο. Αλλά εσείς με τη μεγάλη εμπειρία σας στις ιδεοληψίες καθαριότητας, ελέγχου και διαβεβαίωσης, είστε καλύτερα θωρακισμένοι από όλους! Με τις προτάσεις που θα βρείτε ακολούθως, σας προτρέπω να αξιοποιήσετε αυτή την εμπειρία σας υπέρ της δικής σας προστασίας και προς όφελος των δικών σας ανθρώπων και όχι μόνο, με το μέτρο που πραγματικά αναλογεί σε αυτή τη νέα πρόκληση για εσάς. Ας γίνουν ένα πρόσθετο συμβόλαιο με τον εαυτό σας.
Εξάλλου, μην ξεχνάτε ότι εσείς είστε πραγματικοί μαχητές. Ακόμη κι αν δεν το πιστεύετε, κερδίζετε συνέχεια μάχες απέναντι σε ένα φαινόμενο που ξεπερνάει και τον πιο ψύχραιμο άνθρωπο!
Ο νέος ιός εξαπλώνεται μέσω σταγονιδίων όταν βήχουμε ή φτερνιζόμαστε. Γνωρίζουμε τεκμηριωμένα ότι τα σταγονίδια δεν μένουν πολύ χρόνο στον αέρα, αλλά προσγειώνονται σε επιφάνειες. Από εκεί, προσλαμβάνονται με τα χέρια και όταν αγγίζουμε το στόμα, τη μύτη ή τα μάτια, ο ιός είναι δυνατόν να εισέλθει στον οργανισμό και να συνεχίσει το ταξίδι του.
Αυτό σημαίνει ότι δεν έχετε λόγο να αποφεύγετε άλλους ανθρώπους στον ανοικτό δημόσιο χώρο, εφόσον δεν βήχουν ή φτερνίζονται και εφόσον διατηρείτε τη μεταξύ σας απόσταση στο ενάμισι έως δύο μέτρα. Η πιο σημαντική ενέργεια που μπορείτε να κάνετε για να προστατεύσετε τον εαυτό σας και τους άλλους είναι να κρατάτε τα χέρια σας καθαρά.
- Πλύνετε τα χέρια σας πριν φάτε και πριν αγγίξετε το πρόσωπό σας, με τον ενδεδειγμένο τρόπο (βλ. παρακάτω), με σαπούνι και νερό ή με ένα φουντούκι τζελ οινοπνεύματος περιεκτικότητας >60%, αλλά μόνο για μισό λεπτό και όχι περισσότερο. Ενδεικτικά, θα μπορούσατε να σιγοτραγουδήσετε δις τον εθνικό ύμνο. Παρεμποδίστε οπωσδήποτε την επανάληψη στο πλύσιμο ή τη χρήση επιπλέον τζελ έξω από αυτό το όριο, με την εμπιστοσύνη στη σκέψη ότι η δυσφορία και η ανησυχία που νιώθετε θα υποχωρήσει στα επόμενα λεπτά. Παρά την αβεβαιότητα που δυνητικά σας κατακλύζει, αυτή η διάρκεια είναι επιστημονικά αποδεδειγμένη ως αρκετή και έχετε κάθε λόγο να την αποδεχτείτε.
- Για τον αποτελεσματικό καθαρισμό σας, νίψτε τα χέρια και καθαρίστε μία φορά ανάμεσα στα δάκτυλα του ενός χεριού σας με τα δάκτυλα του άλλου χεριού και τανάπαλιν μία φορά. Καθαρίστε κάθε αντίχειρα ξεχωριστά με περιστροφική κίνηση και τις παλάμες εσωτερικά στις δερματικές πτυχές με τις άκρες των δακτύλων επίσης μία φορά.
- Διατηρείστε κοντά νύχια και χρησιμοποιήστε βερνίκι αποτροπής της ονυχοφαγίας αν καταφεύγετε σε αυτή την επαναληπτική συμπεριφορά. Κρατήστε απασχολημένα τα χέρια (πχ. με ένα κομπολόι) για να αντικαταστήσετε άμεσα αυτή τη συνήθεια.
- Έχετε διαθέσιμο ένα αντισηπτικό τζελ οινοπνεύματος για τα χέρια, ώστε να μην αγχώνεστε όταν εισβάλλει η σκέψη ότι έχετε αγγίξει επιφάνειες στο δημόσιο χώρο. Αλλά μη χρησιμοποιείτε οινοπνευματώδη αντισηπτικά πολύ συχνά, ή άλλα καθαριστικά όπως τα διαλύματα χλωρίου (πχ. η χλωρίνη) για την καθαριότητα των χεριών σας. Η υπερβολή έξω από το παραπάνω όριο θα παραβλάψει τη φυσιολογική χλωρίδα και τη συνέχεια του δέρματός σας, καταλείποντας πληγές – δηλαδή ανοικτές πύλες μικροβίων.
- Προσπαθήστε να αποφύγετε να αγγίζετε το στόμα, τη μύτη ή τα μάτια σας με άπλυτα χέρια – κάτι που όλοι κάνουμε ασυνείδητα κατά μέσο όρο περίπου 15 φορές την ώρα, ή ακόμη περισσότερο συχνά όταν είμαστε αγχωμένοι. Κρατήστε. απασχολημένα τα χέρια σας (πχ. στις τσέπες σας, ή με ένα κομπολόι) ή φορέστε γυαλιά ηλίου και απλή προστατευτική μάσκα αν δεν έχετε εμπιστοσύνη στα χέρια σας.
- Μεταφέρετε μαζί σας χαρτομάντιλα μίας χρήσης για να καλύπτετε τη μύτη και το στόμα σας όταν βήχετε ή φτερνίζεστε. Απορρίπτετε χρησιμοποιημένα χαρτομάντιλα προσεκτικά σε κάδο σκουπιδιών. Μη βιαστείτε να τα απορρίψετε στον δρόμο ή αλλού στην περίπτωση που αγχωθείτε ότι πρέπει να απαλλαγείτε το συντομότερο από αυτά. Με αυτό τον τρόπο εξασφαλίζετε ότι δεν θα υποφέρετε με την ενοχική σκέψη ότι ίσως βλάψετε κάποιον άθελά σας. Κρατήστε μια νοερή “φωτογραφία” με το στιγμιότυπο της απόρριψης των χαρτομάντιλων, συγκρατώντας μια λεπτομέρεια του κάδου που χρησιμοποιήσατε, ώστε να μπορείτε να διαβεβαιώσετε τον εαυτό σας ότι το πράξατε σωστά.
- Μην μοιράζεστε σνακ από σακούλες ή κύπελλα στα οποία άλλοι βυθίζουν τα δάχτυλά τους. Ιδανικά, αποφύγετε εντελώς τις ανοιγμένες συσκευασίες τροφίμων και απορρίψτε τη δική σας μετά τη χρήση, ώστε να εξασφαλίζετε ότι δεν θα εισβάλουν καταστροφικές ή ενοχικές σκέψεις αργότερα.
- Αποφύγετε χειραψίες ή φιλιά στους δημόσιους χαιρετισμούς σας με άλλους. Υιοθετήστε έναν εναλλακτικό χαιρετισμό (για παράδειγμα με τους αγκώνες) και ενημερώστε τις συναναστροφές σας προφορικά για αυτόν. Κρατήστε μια νοερή “φωτογραφία” με το στιγμιότυπο του χαιρετισμού σας προς υπενθύμιση ότι δεν δώσατε τα χέρια σας.
- Καθαρίζετε τις συνήθεις επιφάνειες και τις συσκευές που αγγίζετε ή χειρίζεστε, όπως το γραφείο σας ή το κινητό σας τηλέφωνο, με μία συγκεκριμένη ακολουθία (πχ. καθαρισμός επιφάνειας, συσκευής τηλεφώνου -> χέρια) αλλά χωρίς να την επαναλαμβάνετε δεύτερη φορά. Το πλύσιμο των χεριών με τον τρόπο που περιγράφηκε προηγούμενα, πρέπει να ολοκληρώνει οπωσδήποτε αυτή την ακολουθία. Χρησιμοποιήστε χαρτί κουζίνας, νερό κι ένα υγρό σαπούνι για το καθάρισμα επιφανειών και συσκευών εφόσον είναι αδιάβροχες, αλλά η διαδικασία δεν πρέπει να ξεπερνάει το ένα λεπτό συνολικά. Περισσότερος χρόνος είναι εντελώς περιττός και χρειάζεται η δέσμευσή σας με αυτό το όριο. Αν οι συσκευές σας δεν είναι αδιάβροχες, χρησιμοποιήστε τις με πλυμένα χέρια.
- Αποφύγετε τον εκκλησιασμό και τη Θεία κοινωνία. Είναι πολύ πιθανό ότι βλάσφημες ή άλλες ιδεοληψίες με θρησκευτικό περιεχόμενο θα ενισχύσουν τη δυσφορία σας. Προσευχηθείτε στο σπίτι, αλλά μόνο μία φορά και όχι για περισσότερο από πέντε λεπτά.
- Μην βιάζεστε στην ερμηνεία σωματικών συμπτωμάτων ως σχετικών με τη νόσο. Είναι αναμενόμενο ότι στο έδαφος του άγχους θα νιώσετε αρκετά άτυπα συμπτώματα, ενδεχομένως και ορισμένα πολύ παρόμοια με την Covid-19, όπως βάρος στο στήθος, δύσπνοια ή δυσκολία στην κατάποση. Γνωρίζετε το δικό σας, πολύ προσωπικό, μοτίβο για τα συνήθη ψυχογενή συμπτώματα που εκδηλώνετε, επομένως απουσία πυρετού δεν έχετε λόγους να ανησυχείτε. Επικοινωνήστε με τον γιατρό σας και συζητήστε για αυτά.
