Τα τελευταία χρόνια, το έλαιο κανναβιδιόλης (CBD) έχει αναδειχθεί ως ένα δημοφιλές συμπλήρωμα με υποσχόμενα οφέλη για την ψυχική υγεία και τα ψυχοσωματικά συμπτώματα. Πολλοί υποστηρικτές του το προτείνουν ως μια φυσική λύση για το άγχος, την κατάθλιψη, την αϋπνία και τον χρόνιο πόνο, ενώ οι σκεπτικιστές αμφισβητούν την εγκυρότητα των ισχυρισμών αυτών. Ποια είναι, όμως, η πραγματική επιστημονική βάση πίσω από τη χρήση του;
Τι είναι το CBD και πώς δρα στον εγκέφαλο;
Η κανναβιδιόλη είναι μία από τις κύριες χημικές ενώσεις που βρίσκονται στο φυτό της κάνναβης. Σε αντίθεση με την τετραϋδροκανναβινόλη (THC), η οποία προκαλεί ψυχοδραστικές επιδράσεις, το CBD δεν οδηγεί σε ευφορία ή αλλοιωμένη συνείδηση. Η δράση του φαίνεται να σχετίζεται με την αλληλεπίδραση με το ενδοκανναβινοειδές σύστημα, ένα πολύπλοκο δίκτυο υποδοχέων (CB1 και CB2) που ρυθμίζει σημαντικές λειτουργίες, όπως το άγχος, η διάθεση, ο ύπνος και η φλεγμονή (Zou & Kumar, 2018).
Οι επιστημονικές έρευνες υποδεικνύουν ότι μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία των σεροτονινεργικών υποδοχέων (5-HT1A), που συνδέονται με τη ρύθμιση της διάθεσης, καθώς και των υποδοχέων GABA, οι οποίοι διαδραματίζουν ρόλο στην αναστολή της υπερδιέγερσης του εγκεφάλου (Blessing et al., 2015). Αυτή η νευροβιολογική επίδραση εξηγεί γιατί το CBD έχει μελετηθεί ως πιθανή θεραπευτική επιλογή για διαταραχές όπως το άγχος και η κατάθλιψη.
Η παγκόσμια αγορά του ελαίου κανναβιδιόλης γνωρίζει ραγδαία ανάπτυξη, με εκτιμήσεις να την αποτιμούν σε δισεκατομμύρια ευρώ. Αυτή η αύξηση αποδίδεται στην αυξανόμενη ζήτηση για προϊόντα από κάνναβη, όπως το CBD, από ανθρώπους που αναζητούν εναλλακτικές θεραπείες εξαιτίας του φόβου τους απέναντι στα φάρμακα.
Οφέλη του CBD για την Ψυχική Υγεία
Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή και Κοινωνικό Άγχος
Ορισμένες μελέτες έχουν εξετάσει την επίδραση του CBD στο άγχος, με ενθαρρυντικά ευρήματα. Για παράδειγμα, έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Neurotherapeutics (Blessing et al., 2015) κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το CBD μπορεί να μειώσει ελαφρώς το άγχος. Μια άλλη μελέτη που πραγματοποιήθηκε σε άτομα με κοινωνικό άγχος έδειξε ότι μία δόση 600 mg πριν από μια δημόσια ομιλία μείωσε την υποκειμενική αίσθηση άγχους σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο placebo (Bergamaschi et al., 2011).
Κατάθλιψη και διάθεση
Η κανναβιδιόλη φαίνεται να έχει ήπιες αντικαταθλιπτικές ιδιότητες, αν και η έρευνα σε ανθρώπους βρίσκεται ακόμα σε πρώιμα στάδια. Μελέτες σε ζώα έχουν δείξει ότι μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα σεροτονίνης στον εγκέφαλο (Zanelati et al., 2010). Ωστόσο, χρειάζονται μεγαλύτερες, ποιοτικές κλινικές μελέτες για να επιβεβαιωθεί η αποτελεσματικότητά του στους ανθρώπους.
Αϋπνία και ποιότητα ύπνου
Ένα άλλο σημαντικό πεδίο ενδιαφέροντος είναι η επίδραση του στον ύπνο. Μια κλινική μελέτη διαπίστωσε ότι οι συμμετέχοντες που λάμβαναν το έλαιο ανέφεραν βελτίωση στην ποιότητα του ύπνου τους, ειδικά όταν η αϋπνία σχετιζόταν με άγχος (Shannon et al., 2019). Παρόλα αυτά, η επίδραση φαίνεται να είναι δοσοεξαρτώμενη, καθώς χαμηλές δόσεις μπορεί να είναι διεγερτικές, ενώ υψηλότερες δόσεις προάγουν τη χαλάρωση.
Ψυχοσωματικά συμπτώματα και χρόνιος πόνος
Η κανναβιδιόλη έχει επίσης ερευνηθεί για τη διαχείριση του χρόνιου πόνου, ειδικά σε άτομα με ψυχοσωματικά συμπτώματα που σχετίζονται με καταστάσεις όπως η ινομυαλγία και η ρευματοειδής αρθρίτιδα (Van de Donk et al., 2019). Φαίνεται πως το CBD μπορεί να μειώσει τη φλεγμονή και να αλληλεπιδράσει με νευρικές οδούς που σχετίζονται με την αντίληψη του πόνου.
Υπάρχουν κίνδυνοι ή παρενέργειες;
Παρόλο που το CBD θεωρείται γενικά ασφαλές, δεν είναι απαλλαγμένο από παρενέργειες. Ορισμένοι χρήστες αναφέρουν κόπωση, ξηροστομία, μειωμένη όρεξη ή διάρροια (Iffland & Grotenhermen, 2017). Επιπλέον, μπορεί να αλληλεπιδράσει με φάρμακα που μεταβολίζονται από το ηπατικό ένζυμο CYP450, όπως τα αντικαταθλιπτικά και τα αντιπηκτικά, καθιστώντας απαραίτητη τη συμβουλή ιατρού πριν από τη χρήση.
Παρόλο που διαφημίζεται ως ασφαλές και καλά ανεκτό, δεν λείπουν οι αναφορές και για πιθανές ψυχικές παρενέργειες, ιδιαίτερα σε άτομα με προϋπάρχουσες ψυχικές διαταραχές. Σε ορισμένες περιπτώσεις, έχει καταγραφεί ότι μπορεί να προκαλέσει παροδικά συμπτώματα σύγχυσης, αλλαγές στη διάθεση ή ακόμη και αυξημένη ευερεθιστότητα (Bhattacharyya et al., 2017). Επιπλέον, μελέτες δείχνουν ότι σε υψηλές δόσεις, το CBD μπορεί να επηρεάσει την αντίληψη της πραγματικότητας ή να ενισχύσει την αποπραγματοποίηση και την αποπροσωποποίηση σε άτομα με προδιάθεση για ψυχωτικές διαταραχές (Hindocha et al., 2020).
Η αλληλεπίδραση με το ενδοκανναβινοειδές σύστημα μπορεί να επηρεάσει την εγκεφαλική δραστηριότητα με τρόπους που δεν είναι ακόμη πλήρως κατανοητοί
Αν και το CBD διερευνάται ως πιθανή θεραπεία για τη σχιζοφρένεια και άλλες ψυχωτικές καταστάσεις, η αλληλεπίδρασή του με τον νευροδιαβιβαστή γλουταμικό οξύ εγείρει ερωτήματα για την ασφάλειά του σε ορισμένες ομάδες πληθυσμού. Οι ψυχίατροι επισημαίνουν ότι τα άτομα με ιστορικό σοβαρής ψυχικής ασθένειας θα πρέπει να προσεγγίζουν με προσοχή τη χρήση του, καθώς η αλληλεπίδραση με το ενδοκανναβινοειδές σύστημα μπορεί να επηρεάσει την εγκεφαλική δραστηριότητα με τρόπους που δεν είναι ακόμη πλήρως κατανοητοί (Crippa et al., 2018). Για τον λόγο αυτό, η επιστημονική κοινότητα τονίζει την ανάγκη για περισσότερες ελεγχόμενες κλινικές μελέτες που θα εξετάσουν το προφίλ ασφαλείας του CBD, ιδιαίτερα σε άτομα με προϋπάρχουσες ψυχικές παθήσεις.
Αξίζει να χρησιμοποιήσουμε το CBD για την ψυχική υγεία;
Η επιστημονική έρευνα για το CBD είναι ακόμη σε εξέλιξη, αλλά τα μέχρι τώρα δεδομένα δείχνουν ότι μπορεί να προσφέρει κάποια οφέλη στο άγχος, στην αϋπνία και στον χρόνιο πόνο. Ωστόσο, η χρήση του δεν πρέπει να θεωρείται πανάκεια, ούτε να αντικαθιστά τις κλασικές και επιστημονικά ευρέως παραδεκτές θεραπείες για τις ψυχικές διαταραχές. Οι μελλοντικές μελέτες θα καθορίσουν το ακριβές θεραπευτικό του δυναμικό, τις ασφαλείς δοσολογίες και τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις.
Επομένως, αν κάποιος ενδιαφέρεται να το δοκιμάσει είναι σημαντικό να ενημερωθεί σωστά και να συμβουλευτεί πρώτα έναν ειδικό της ψυχικής υγείας. Η ψυχική υγεία είναι πολύτιμη και αξίζει να προσεγγίζεται με επιστημονική γνώση και προσοχή.
Βιβλιογραφία
Bergamaschi, M. M., et al. (2011). Cannabidiol reduces the anxiety induced by simulated public speaking in treatment-naïve social phobia patients. Neuropsychopharmacology, 36(6), 1219-1226.
Bhattacharyya, S., et al. (2010). Opposite effects of delta-9-tetrahydrocannabinol and cannabidiol on human brain function and psychopathology. Neuropsychopharmacology. 2010 Feb;35(3):764-74.
Blessing, E. M., et al. (2015). Cannabidiol as a potential treatment for anxiety disorders. Neurotherapeutics, 12(4), 825-836.
Crippa, J. A., et al. (2018). Translational investigation of the therapeutic potential of cannabidiol (CBD): Toward a new age. Frontiers in Immunology, 9, 2009.
Hindocha, C., et al. (2018).Cannabidiol reverses attentional bias to cigarette cues in a human experimental model of tobacco withdrawal. Addiction. 2018 May 1;113(9):1696–705.
Iffland, K., & Grotenhermen, F. (2017). An update on safety and side effects of cannabidiol: A review of clinical data and relevant animal studies. Cannabis and Cannabinoid Research, 2(1), 139-154.
Shannon, S., et al. (2019). Cannabidiol in anxiety and sleep: A large case series. The Permanente Journal, 23, 18-041.
Zou, S., & Kumar, U. (2018). Cannabinoid receptors and the endocannabinoid system: Signaling and function in the central nervous system. International Journal of Molecular Sciences, 19(3), 833.
