Γιατί συμβαίνουν οι ανακοπές
Η καρδιακή ανακοπή μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε ηλικία, συχνά χωρίς προειδοποιητικά σημάδια. Στους ενήλικες, η πιο συχνή αιτία είναι η αιφνίδια καρδιακή αρρυθμία που προκύπτει από στεφανιαία νόσο ή οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου. Στους νεότερους ανθρώπους, ανακοπή μπορεί να προκληθεί από γενετικά καρδιακά νοσήματα, ανωμαλίες του ρυθμού, διαταραχές των ηλεκτρολυτών, τραυματισμό, ή ακόμη και από χρήση ναρκωτικών ή διεγερτικών ουσιών.
Σε κάθε περίπτωση, η καρδιά σταματά να αντλεί αίμα, ο εγκέφαλος στερείται οξυγόνου και, μέσα σε λίγα λεπτά, μπορεί να επέλθει μη αναστρέψιμη βλάβη. Γι’ αυτό η άμεση αναγνώριση της ανακοπής και η έναρξη ΚΑΡΠΑ είναι το κρίσιμο βήμα που καθορίζει τη ζωή ή τον θάνατο.
Κάθε δευτερόλεπτο μετράει
Η καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ – CPR) είναι η απλούστερη και αποτελεσματικότερη ενέργεια που μπορεί να σώσει τη ζωή ενός ανθρώπου που έχει υποστεί ανακοπή. Κάθε λεπτό που περνά χωρίς ΚΑΡΠΑ μειώνει την πιθανότητα επιβίωσης κατά περίπου 10%. Γι’ αυτό είναι κρίσιμο να δράσουμε χωρίς καθυστέρηση, ακόμη κι αν δεν είμαστε επαγγελματίες υγείας.
1. Αναγνώριση της ανακοπής
Πλησιάζουμε με ασφάλεια – ελέγχουμε ότι ο χώρος δεν εγκυμονεί κινδύνους (διαρροή ηλεκτρικού ρεύματος, κυκλοφορία οχημάτων, φωτιά).
Ελέγχουμε την ανταπόκριση – μιλάμε δυνατά στον άνθρωπο (“Είσαι καλά;”) και τον ανακινούμε ελαφρά.
Ελέγχουμε την αναπνοή – εάν δεν αναπνέει καθόλου ή έχει ακανόνιστους, σπάνιους αναστεναγμούς (gasping), θεωρούμε ότι έχει υποστεί ανακοπή.
Αν δεν υπάρχει ανταπόκριση και δεν αναπνέει φυσιολογικά, προχωράμε αμέσως σε ΚΑΡΠΑ.
2. Καλούμε βοήθεια
Ζητάμε από κάποιον να καλέσει το 166 (ή το 112) και να φέρει απινιδωτή (AED), αν υπάρχει κοντά (π.χ. σε δημόσιους χώρους, σταθμούς, γυμναστήρια).
Αν είμαστε μόνοι, καλούμε πρώτα εμείς το 166/112 με το κινητό σε ανοιχτή ακρόαση, ώστε να λάβουμε οδηγίες από το Κέντρο Άμεσης Βοήθειας ενώ ξεκινάμε ΚΑΡΠΑ.
3. Θωρακικές συμπιέσεις (μαλάξεις)
Ο πάσχων ξαπλωμένος ανάσκελα σε σκληρή επιφάνεια.
Τοποθετούμε τη βάση της παλάμης στο κέντρο του θώρακα (στο κάτω μισό του στέρνου).
Τοποθετούμε το άλλο χέρι πάνω στο πρώτο, δάχτυλα μπλεγμένα, χέρια τεντωμένα.
Συμπιέζουμε κατακόρυφα προς τα κάτω περίπου 5 εκατοστά (όχι περισσότερο από 6).
Ρυθμός: 100–120 συμπιέσεις ανά λεπτό — περίπου 2 πιέσεις κάθε δευτερόλεπτο.
Μετά από κάθε συμπίεση, αφήνουμε το στήθος να επιστρέφει πλήρως.
Αν δεν γνωρίζουμε ή δεν μπορούμε να κάνουμε εμφυσήσεις, συνεχίζουμε μόνο με συμπιέσεις (“Hands-only CPR”) χωρίς διακοπή.
Μετά από κάθε 30 συμπιέσεις, δίνουμε 2 εμφυσήσεις:
Γέρνουμε το κεφάλι του πάσχοντος προς τα πίσω και ανασηκώνουμε το πηγούνι.
Κλείνουμε τη μύτη του ανθρώπου με τα δάχτυλα και φυσάμε μέσα στο στόμα μέχρι να δούμε το στήθος να ανεβαίνει.
Συνεχίζουμε με 30:2 (30 συμπιέσεις – 2 εμφυσήσεις).
4. Χρήση αυτόματου εξωτερικού απινιδωτή (AED)
Αν υπάρχει διαθέσιμος απινιδωτής:
- Τον ενεργοποιούμε και ακολουθούμε τις φωνητικές οδηγίες.
- Τοποθετούμε τα ηλεκτρόδια στο γυμνό στήθος (ένα πάνω δεξιά, ένα κάτω αριστερά).
- Ο απινιδωτής θα αναλύσει τον ρυθμό και θα μας καθοδηγήσει αν πρέπει να γίνει απινίδωση.
- Μετά το ηλεκτροσόκ (αν δοθεί) ή αν δεν απαιτείται, συνεχίζουμε ΚΑΡΠΑ αμέσως.
Συνεχίζουμε μέχρι…
- Να φτάσει το ΕΚΑΒ και να αναλάβει το προσωπικό,
- Να επανέλθει φυσιολογική αναπνοή,
- Ή να εξαντληθούμε σωματικά και να μην μπορούμε να συνεχίσουμε.
❤️ Θυμηθείτε:
- Ακόμη κι αν δεν είστε σίγουροι, κάντε ΚΑΡΠΑ. Το χειρότερο που μπορεί να συμβεί είναι να βοηθήσετε κάποιον που… δεν τη χρειαζόταν. Οι επιπλοκές από λανθασμένη ΚΑΡΠΑ υπάρχουν, αλλά είναι γενικά λιγότερο επικίνδυνες από το να μην κάνετε τίποτα σε περίπτωση πραγματικής ανακοπής.
- Η γρήγορη παρέμβαση είναι το κλειδί: Κάλεσε – Πίεσε – Απινίδωσε.
- Στα παιδιά, η ΚΑΡΠΑ περιλαμβάνει 5 αρχικές εμφυσήσεις πριν ξεκινήσουν οι συμπιέσεις.
- Στους πνιγμούς ή στις ανακοπές μετά από ασφυξία, οι εμφυσήσεις έχουν ακόμη μεγαλύτερη σημασία.
η γνώση της ΚΑΡΠΑ είναι πράξη κοινωνικής ευθύνης και ανθρωπιάς.
Η γνώση της ΚΑΡΠΑ είναι πράξη κοινωνικής ευθύνης και ανθρωπιάς. Δεν απαιτεί ιατρική εκπαίδευση, μόνο ψυχραιμία, αποφασιστικότητα και τη θέληση να μη μένουμε αδρανείς μπροστά στη ζωή που κινδυνεύει.
Κάθε ένας από εμάς μπορεί να γίνει ο κρίκος που σώζει μια ζωή.
