Ανθρωποκτονίες από χέρι γονέα

Facebook
Twitter
LinkedIn
Email
Print

Πρώτη δημοσίευση στην εφημερίδα “ΤΑ ΝΕΑ”

Μολονότι στον κοινό νου φαντάζουν αδιανόητες, οι ανθρωποκτονίες παιδιών από το χέρι του γονέα είναι ένα υπαρκτό φαινόμενο και δυστυχώς όχι τόσο σπάνιο. Μεγάλες μελέτες από χώρες στην Ευρώπη με αρκετά περιστατικά (όπως από το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Δανία), έχουν καταδείξει ότι μόνο ο ένας στους τρεις παιδοκτόνους γονείς έχουν γνωστό ψυχιατρικό ιστορικό όπως οι διαταραχές της διάθεσης, οι ψυχώσεις, οι διαταραχές προσωπικότητας και οι καταχρήσεις αλκοόλ ή ουσιών.

Στην πρώτη και στη δεύτερη περίπτωση ξεχωρίζουν τα περιστατικά επιλόχειας κατάθλιψης και ψύχωσης, όπου ενδέχεται να υπάρχει μειωμένος καταλογισμός και ο νομοθέτης προβλέπει το έγκλημα της παιδοκτονίας με διαφορετική ποινική μεταχείριση από την ανθρωποκτονία (κάθειρξη μέχρι δέκα ετών έναντι ισοβίων). Ενώ στην τρίτη τα περιστατικά μεταιχμιακής (ή αλλιώς οριακής), ναρκισσιστικής και αντικοινωνικής διαταραχής προσωπικότητας, που αναγνωρίζονται ως ο κοινός παρονομαστής στον χαρακτήρα των περισσότερων ανθρωποκτονιών και αποκαλύπτονται συνήθως μετά το έγκλημα κατά την εξέταση των δραστών-γονέων.

Χωρίς να συνεπάγονται φτωχή επίγνωση της πραγματικότητας και επομένως μειωμένο καταλογισμό -, οι διαταραχές προσωπικότητας αφορούν σε ένα άκαμπτο μοτίβο σκέψης και συμπεριφοράς που αποκλίνει σημαντικά από τη λειτουργία του μέσου ανθρώπου. Για παράδειγμα περί τη σχέση του εαυτού με το υπόλοιπο κοινωνικό σύνολο, όπως ότι υπάρχει μία αντίληψη μεγάλης, προσωποποιημένης αδικίας «ειδικά σε εμένα», ότι δεν αναγνωρίζεται η αξία του πάσχοντος, ότι δεν υπάρχει πραγματική κατανόηση στα προβλήματα που αντιμετωπίζει εκ μέρους των οικείων ή ότι αυτά τα προβλήματα είναι μείζονα ενώ στην πραγματικότητα δεν διαφέρουν σημαντικά από την καθημερινή ανθρώπινη εμπειρία. Ένας άνθρωπος με διαταραχή προσωπικότητας δυσκολεύεται γενικά να αντιληφθεί τους γύρω του με ενσυναίσθηση και να συσχετιστεί με τρόπο ουσιαστικό με τις καταστάσεις και τους άλλους ανθρώπους.

Με τα παραπάνω υπόψη, οι ανθρωποκτονίες παιδιών λαμβάνουν χώρα είτε ως «ατυχήματα» εξαιτίας της κακοποιητικής ή της σφόδρα παραμελητικής γονεϊκής λειτουργίας, είτε ως εκδικητικές ενέργειες για την «τιμωρία» του άλλου συντρόφου ή και της κοινωνίας συνολικά, είτε επειδή τα παιδιά λογίζονται ως ανεπιθύμητα διότι έχουν προσθέσει ιδιαίτερο βάρος – για παράδειγμα οικονομικό – πάνω στον συνηθισμένο τρόπο ζωής του γονέα, ή ως «αλτρουιστικές» πράξεις που «διασώζουν» τα παιδιά από την αδικία του κόσμου.

Με έμφαση στο τελευταίο, καταγράφονται ενίοτε εγκλήματα που αποσκοπούν στη «σωτηρία» ενός παιδιού που αντιμετωπίζει σημαντικά προβλήματα υγείας από τις αντιξοότητες που εκείνο θα συναντήσει μεγαλώνοντας, ή στη σωτηρία του από την κακή του μοίρα εξαιτίας προβλήματων στην υγεία των ίδιων των γονιών ώστε να μη μεγαλώσει απροστάτευτο ή στα χέρια τρίτων.

Τέλος, έχουν σημειωθεί εγκληματικές πράξεις σε παιδιά από γονείς με αυτές τις διαταραγμένες προσωπικότητες, που προσπαθούσαν να αποδείξουν στο περιβάλλον ότι ευθύνονται «οι υπόλοιποι» που τα παιδιά τους είχαν κακή υγεία (οι άλλοι συγγενείς, ακόμη και οι ιατροί), από αντιπάθεια ή από ζήλεια προς αυτό το περιβάλλον.

PAPADIMITRIADIS ΦΩΤΟ ΔΙΑΒΑΤΗΡΙΟΥ
Δημήτρης Παπαδημητριάδης

Σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και Διεθνή Πολιτική Υγείας στο London School of Economics (LSE). Εξειδικεύτηκε στην Ψυχιατρική και στην Ψυχοθεραπεία στο Λονδίνο (Royal Free Hospital & UCL School of Medicine, Halliwick Personality Disorder Service) και στην Αθήνα (Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής, Περιφ. Γενικό Νοσοκομείο “Ευαγγελισμός”).Συμμετείχε στο πρόγραμμα Γνωσιακής Θεραπείας για τις Διαταραχές Άγχους του Beck Institute for Cognitive Behavior Therapy που ίδρυσε στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ ο θεμελιωτής της γνωσιακής θεραπείας Dr. Aaron T. Beck.Έχει βραβευτεί για δραστηριότητές του με ειδικά τιμητικά διπλώματα από το Πανεπιστήμιο Κρήτης, την Επιστημονική Εταιρεία Γενικής Ιατρικής, την Πανελλήνια Ομοσπονδία Μη-Κυβερνητικών Οργανώσεων, την Οργανωτική Επιτροπή Ολυμπιακών Αγώνων 2004 και με το Βραβείο “Κοινωνία των Πολιτών” των Δημοσιογράφων της Ελληνικής Ραδιοφωνίας (ΕΡΑ).Διετέλεσε Γενικός Γραμματέας στο διοικητικό συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Φοιτητών Ιατρικής (EMSA) με έδρα τις Βρυξέλλες και Πρόεδρος της Επιστημονικής Εταιρείας Φοιτητών Ιατρικής Ελλάδας (ΕΕΦΙΕ).Σήμερα εργάζεται ως ιδιώτης ψυχίατρoς – ψυχοθεραπευτής και συμμετέχει σε δράσεις ακτιβισμού για την προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Λαμβάνει μέρος σε επιστημονικά συνέδρια και ημερίδες και παραχωρεί ομιλίες για την ενημέρωση σε ζητήματα ψυχικής υγείας, όλο το χρόνο, με έμφαση στην καταπολέμηση του στίγματος.

Περισσότερα άρθρα

Ενδοοικογενειακή βία κατά γυναικών

Μολονότι γίνεται σημαντική προσπάθεια, τουλάχιστον στον δυτικό κόσμο, για να καταπολεμηθεί η τοξική αρρενωπότητα, η πρόοδος δεν είναι η αναμενόμενη.